Việc người tham gia bảo hiểm xã hội không những giúp cho người lao động có thể nhận được một khoản tiền khi đã ngừng tham gia bảo hiểm xã hội mà người lao động còn có được một khoản tiền hưu nếu như tham gia bảo hiểm xã hội cho đến khi nhận được tiền tiền trợ cấp hưu trí hàng tháng theo quy định của pháp luật. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp những phân tích liên quan đến quy định về chế độ hưu trí cho người lao động.
1. Cơ sở pháp lý
– Bộ Luật lao động 2012 (sau đây gọi tắt là BLLĐ)
– Luật Bảo hiểm xã hội 2014 (sau đây gọi tắt là LBHXH)
– Nghị định 115/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc
– Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành
– Thông tư liên tịch 11/2005/TTLT-BNV-BLĐTBXH-BTC-UBDT hướng dẫn chế độ phụ cấp khu vực do Bộ Nội vụ – Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội – Bộ Tài chính – Uỷ ban Dân tộc ban hành
– Thông tư 15/2016/TT-BLĐTBXH Danh mục nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm và đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm do Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ban hành
2. Nội dung
2.1. Những ai có thể được hưởng
Những người đang đóng BHXH hoặc bảo lưu thời gian đóng
=> Căn cứ vào điều 53 và khoản 1 – điều 2 của LBHXH.
2.2. Điều kiện được hưởng
– Lao động nữ hoạt động không chuyên trách ở xã phường thị trấn đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm.
=> Căn cứ vào khoản 3 – điều 54 của LBHXH.
– Lao động đang tham gia BHXH mà đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên và thuộc 1 trong các trường hợp sau đây:
+ Đối với Nam:
- Từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi đối với người đã làm 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò (kể cả nữ);
- Từ đủ 55 tuổi đến đủ 60 tuổi làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành; hoặc Có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;
- Đủ 60 tuổi với những công việc còn lại.
Ví dụ: “Vận hành hệ thống thiết bị khoan dầu khí trên đầm lầy” đối với công việc nặng nhọc căn cứ Thông tư số 15/2016, một trong những khu vực có hệ số 0,7 là xã Thổ Châu – Huyện Phú Quốc – tỉnh Kiên Giang căn cứ thông tư 11/2005.
Dưới đây là các công việc nặng nhọc
DANH MỤC NGHỀ, NẶNG NHỌC
+ Đối với Nữ:
- Từ đủ 50 tuổi đến đủ 55 tuổi và có đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành; hoặc có đủ 15 năm làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên;
- Đủ 55 tuổi đối với những trường hợp còn lại.
=> Căn cứ vào khoản 1- điều 54 của LBHXH.
+ Ngoài ra, người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp không cần đến tuổi nghỉ thì cũng sẽ được nghỉ để hưởng hưu trí.
+ Một số trường hợp khác, khi suy giảm khả năng lao động thì độ tuổi được giảm với tỷ lệ suy giảm như sau:
Điều kiện nghỉ hưu khi suy giảm khả năng lao động
2.3. Mức hưởng lương hưu
Mức được tính từ ngày 01/01/2018 như sau:
Đối với nữ: 15 năm => 45%, cứ thêm 1 năm => 3%
Đối với nam: tỷ lệ 45% tương ứng với số năm đóng theo bảng dưới, cứ thêm 1 năm => 2% . Thời gian đóng bảo hiểm tương ứng được đính kèm trong file word sau:
Thời gian đóng bảo hiểm tương ứng
2.4. Tiền lương hưu
Lương hưu = Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH x tỷ lệ % lương hưu.
Trong đó: Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH làm căn cứ tính lương hưu, trợ cấp một lần khi nghỉ hưu tính như sau:
TÍNH BÌNH QUÂN MỨC ĐÓNG BẢO HIỂM
+ Chế độ hưu trí trong thời gian bị tù giam: Vẫn hưởng lương hưu trong thời gian bị tù giam
+ Người đang hưởng chế độ hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng ra nước ngoài định cư: hưởng trợ cấp 1 lần:
– A. Trước năm 2014: mỗi năm = 1,5 tháng lương hưu
– B. Từ năm 2014: mỗi năm = 2 tháng lương hưu.
Công thức: (A+B)-(Số tháng đã nhận lương hưu x ½) >= 3 tháng lương hưu.
- Người hưởng trợ cấp BHXH hàng tháng: 03 tháng trợ cấp đang hưởng.
=> Căn cứ vào điều 21 của thông tư 59/2015.
+ Tạm dừng lương hưu, trợ cấp hàng tháng:
- Xuất cảnh trái phép;
- Tòa án tuyên bố mất tích;
- Có căn cứ xác định việc hưởng BHXH không đúng quy định.
=> Căn cứ vào điều 53 của thông tư 59/2015.
2.5. Thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu
- Thời điểm đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu là ngày 01 tháng liền kề sau tháng sinh của năm mà người lao động đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu.
Ví dụ: Ông A sinh ngày 01/3/1956, làm việc trong điều kiện bình thường. Thời điểm ông A đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu là ngày 01/4/2016.
- Trường hợp tháng sinh là tháng 12 thì thời điểm đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu là ngày 01 của tháng 01 năm liền kề sau năm mà người lao động đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu.
Ví dụ: Ông M sinh ngày 01/12/1956, làm việc trong điều kiện bình thường. Thời điểm ông M đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu là ngày 01/01/2017.
- Thời điểm đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu đối với trường hợp không xác định được ngày sinh, tháng sinh (chỉ ghi năm sinh) là ngày 01 tháng 01 của năm liền kề sau năm người lao động đủ điều kiện về tuổi đời hưởng lương hưu.
Ví dụ: Bà C làm việc trong điều kiện bình thường, trong hồ sơ chỉ ghi sinh năm 1961. Thời điểm bà C đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu là ngày 01/01/2017.
- Thời điểm đủ điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động đối với người có đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng BHXH được tính từ ngày 01 tháng liền kề sau tháng có kết luận bị suy giảm khả năng lao động.
Ví dụ: Bà D sinh ngày 10/5/1965, có thời gian đóng BHXH bắt buộc là 23 năm. Ngày 05/7/2016, Hội đồng Giám định y khoa kết luận bà D bị suy giảm KNLĐ 61%. Thời điểm bà D đủ điều kiện hưởng lương hưu là ngày 01/8/2016.
- Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu mà thời gian đóng BHXH bắt buộc còn thiếu tối đa 06 tháng thì được đóng một lần cho số tháng còn thiếu theo mức 22% tiền lương tháng đóng BHXH trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất để hưởng lương hưu. Người lao động được hưởng lương hưu tại tháng đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và đã đóng đủ BHXH cho số tháng còn thiếu.
Ví dụ: Ông C sinh tháng 3/1956, làm việc trong điều kiện bình thường, đến hết tháng 3/2016 ông C có 19 năm 7 tháng đóng bảo hiểm xã hội. Trường hợp ông C đóng một lần cho 5 tháng còn thiếu vào tháng 4/2016 thì ông C được hưởng lương hưu từ tháng 4/2016.
Trường hợp ông C đến tháng 7/2016 mới đóng một lần cho 5 tháng còn thiếu thì được hưởng lương hưu từ tháng 7/2016.
=> Căn cứ vào quy định tại điều 18 của thông tư 59/2015.
3. Kết luận
Như vậy, người lao động cần phải nắm được các điều kiện để được hưởng chế độ hưu trí như: số năm tham gia bảo hiểm, cách tính tiền lương bình quân, lương được hưởng cuối cùng, mức lương được hưởng, thời điểm được hưởng lương. Một số trường hợp định cư ra nước ngoài hoặc đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu mà thời gian đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc còn thiếu tối đa 06 tháng.
Trên đây là bài viết điều khoản về các điều kiện để được hưởng chế độ hưu trí trong chuỗi bài viết về hợp đồng lao động của chúng tôi. Cảm ơn quý khách đã tham khảo, Luật Minh Mẫn. Trong trường hợp quý khách muốn được chúng tôi hỗ trợ, tư vấn, thực hiện về các thủ tục liên quan đến bảo hiểm thì vui lòng liên hệ:
Email: minhhien@luatminhman.vn
Hotline: 0909. 216. 116 (Ms. Minh Hiền)
